Το Αφγανιστάν έχει αποδειχθεί μια πολύ οδυνηρή στιγμή για τη σύγχρονη ιστορία, κατά την οποία αναδεικνύονται νέα στοιχεία τα οποία θα συναντήσουμε μπροστά μας και σε άλλες περιοχές του πλανήτη. Η βασικότερη διαφορά είναι ότι πλέον αμφισβητείται ηχηρά η "παντοδυναμία" την οποία καλλιεργούσαν οι ΗΠΑ για τον εαυτό τους, αλλά και η αντίστοιχη εικόνα του πιο "ισχυρού έθνους στον κόσμο" την οποία πίστευαν πολλά κράτη.
Οι επιλογές των ΗΠΑ, κατά την αποχώρηση τους από το Αφγανιστάν, ανοίγουν τον "ασκό του Αιόλου" για όλες τις περιοχές του πλανήτη στις οποίες υπάρχει αμερικάνικο στρατιωτικό συμφέρον και πλέον αναμένεται να δούμε μια σειρά από μετατοπίσεις στην γεωπολιτική ισχύ.
Επιστρέφοντας στο Αφγανιστάν, η εικόνα χάους στο αεροδρόμιο της Καμπούλ και οι σταδιακές ανακοινώσεις απόσυρσης των μεγάλων δυτικών κρατών από τους "ανθρωπιστικούς διαδρόμους" διάσωσης πολιτών τρίτων χωρών και Αφγανών που εργάζονταν για λογαριασμό της κυβέρνησης, δείχνουν ότι οι ΗΠΑ μένουν όλο και πιο μόνες τους στην προσπάθεια συνεννόησης με τους Ταλιμπάν. Συγκεκριμένα, οι Γερμανία, Γαλλία, Ολλανδία, Πολωνία, Βέλγιο και Δανία, ολοκλήρωσαν ένα έργο σημαντικής απόσυρσης ανθρώπων ως την Πέμπτη. Την ίδια Πέμπτη που ολοκληρώνονταν το έργο της απόσυρσης. υπήρξε επίθεση με πάνω από 100 νεκρούς, την ευθύνη της οποίας ανέλαβε το Ισλαμικό Κράτος.
Στην ανάγκη των Ταλιμπάν...
Οι εικόνες πανικού κατά τη διάρκεια των εκκενώσεων και όλη η αλληλουχία γεγονότων με την επίθεση με drone σε σταθμό του Ισλαμικού Κράτους ήταν μια εντελώς περιττή συνθήκη, την οποία οι ΗΠΑ έπρεπε να αποφύγουν. Οι Ταλιμπάν έχουν με κάθε τρόπο και σε κάθε τόνο, δηλώσει ότι δεν έχουν κανένα συμφέρον να κρατήσουν ομήρους ή να πάρουν συστηματική εκδίκηση από το Αφγανικό προσωπικό που είχε συνεργαστεί με τις ξένες δυνάμεις. Αυτό δεν το κάνουν από κάποια φιλανθρωπική ή μεγαλόκαρδη στάση, αλλά αναγνωρίζουν ότι πρέπει κάτι να δώσουν στη Δύση για να πάρουν αυτά που επιθυμούν: χρήματα, διεθνή αναγνώριση και υποστήριξη.
Οι ΗΠΑ, εκτός από την βιαστική και χαωτική εκκένωση της Καμπούλ, έχουν επίσης αποκλείσει τους λογαριασμούς της κεντρικής τράπεζας του Αφγανιστάν στη Fed και διέταξαν το ΔΝΤ και την Παγκόσμια Τράπεζα να μην παρέχουν χρήματα στο Αφγανιστάν. Αυτή η κίνηση δείχνει την τεράστια μόχλευση που έχουν οι ΗΠΑ στο Αφγανιστάν και εγείρει ένα ερώτημα αν θα μπορούσαν να την χρησιμοποιήσουν με τέτοιο τρόπο ώστε να οργανώσουν, εφόσον κρίθηκε απαραίτητο, μια πολύ ομαλή και τακτική εκκένωση ανθρώπων με κανονικές πολιτικές πτήσεις για αρκετές εβδομάδες ή και μήνες πριν, χωρίς να χρειαστεί να δει όλος ο πλανήτης τις εικόνες ντροπής στο αεροδρόμιο.
Ο τεχνητός πανικός και το τεράστιο στρατιωτικό σόου που δημιουργήθηκε για να δείξει ότι υπάρχει μια κατάσταση έκτακτης ανάκγης, στην ουσία έγινε για να εξισορροπήσει στην παγκόσμια κοινή γνώμη την απορία για την ταχύτητα με την οποία οι Ταλιμπάν επανακατέλαβαν το Αφγανιστάν. Ως επικοινωνιακή διαχείριση κρίνεται σοβαρά αποτυχημένη, αν σκεφτεί κανείς ότι τώρα οι ΗΠΑ έχουν μεγαλύτερη ανάγκη τους Ταλιμπάν από ότι πριν έναν μήνα. Η ημερομηνία-τελεσίγραφο της 31ης Αυγούστου πλησιάζει και οι Ταλιμπάν είναι οι μόνοι που μπορούν να εγγυηθούν ότι η διαδικασία εκκένωσης που διακόπηκε βίαια από το Ισλαμικό Κράτος, θα ολοκληρωθεί με ασφάλεια.
Σύμμαχοι και εσωτερικό πιέζουν με τον τρόπο τους
Ένας επιπλέον λόγος για τον οποίο οι ΗΠΑ έχουν όντως ανάγκη τους Ταλιμπάν, είναι γιατί το αναγνωρίζουν αυτό και οι σύμμαχοί τους. Η Γερμανίδα καγκελάριος Μέρκελ ανακοίνωσε ότι η Γερμανία θα συνεχίσει να υποστηρίζει το Αφγανιστάν ακόμη και υπό την κυριαρχία των Ταλιμπάν. Αντίστοιχες δηλώσεις (σε λιγότερο ή περισσότερο σαφείς τόνους) έκανε ο Καναδάς και η Βρετανία. Όλοι οι παραπάνω έχουν κοινή αντίληψη: Το Αφγανιστάν είναι μια φτωχή χώρα, υπάρχουν άνθρωποι που έχουν ανάγκη και είναι προς το «δυτικό» συμφέρον να διατηρηθεί το Αφγανιστάν ειρηνικό και ενωμένο, αποφεύγοντας τον εμφύλιο πόλεμο. Ένα εμπόλεμο Αφγανιστάν υπό οικονομική πίεση είναι πολύ πιθανότερο να δημιουργήσει προβλήματα στη Δύση, είτε ως φυτώριο και καταφύγιο φονταμενταλιστών τρομοκρατών, είτε ως αφετηρία τεράστιων προσφυγικών ροών.
Συνεπώς, οι ΗΠΑ θα πιεστούν από την διεθνή κατάσταση, με τέτοιο τρόπο που θα αναγκαστούν να βρουν διαύλους για να έχουν καλές σχέσεις με τους Ταλιμπάν. Δεν αποκλείεται και σχετικά σύντομα να αρθούν και οι αποκλεισμοί των χρημάτων προς το Αφγανιστάν. Μια παραδοσιακή τακτική στις διεθνείς σχέσεις σε τέτοιο επίπεδο είναι τα χρήματα να χρησιμοποιούνται με θετικό τρόπο, ως ανταμοιβή για σύμπλευση ή θετική συμπεριφορά. Και οι Ταλιμπάν μέχρι τώρα έχουν συμπεριφερθεί πολύ καλά με βάση τα διεθνή, δυτικά πρότυπα. Προστάτεψαν το αεροδρόμιο, έχουν επαναφέρει την Καμπούλ στην "κανονικότητα", ζήτησαν από τις γυναίκες να επιστρέψουν στις δουλειές τους και ούτω καθεξής.
Ο Τζο Μπάιντεν και οι ΗΠΑ έχουν ανάγκη από την συνεχιζόμενη "καλή συμπεριφορά" των Ταλιμπάν. Σε οποιαδήποτε άλλη περίπτωση, το πολιτικό ρίσκο είναι τεράστιο για το εσωτερικό των ΗΠΑ, καθώς ο Μπάιντεν θα βρεθεί έκθετος στην κριτική των Ρεπουμπλικάνων, ότι οι ΗΠΑ χρειάζεται να επιτεθούν στο Αφγανιστάν με οικονομικά μέσα ή και να υποδαυλίσουν την έναρξη ενός νέου εμφυλίου πολέμου και ότι με τον ένα ή τον άλλο τρόπο, ο Μπάιντεν καθίσταται ανεπαρκής για να προωθήσει τα αμερικάνικα συμφέροντα εκεί.
